Sao không để tư nhân làm?

Hôm sau tối đến sân xem tuyển Việt Nam đá trên sân Mỹ Đình, Thủ tướng Phạm Minh Chính nói: “Tôi sống bên cạnh Công viên Thống Nhất nhiều năm, 400 người dọn dẹp mà vẫn sập sệ, tại sao không đấu thầu cho doanh nghiệp quản lý, chẳng mất gì cả, làm tốt thì cho làm tiếp, không thu hồi. Hôm qua, tôi ngồi Sân vận động Mỹ Đình, tôi nói Giám đốc sân Mỹ Đình Nguyễn Trọng Hổ làm đề án đi, khai thác cả sân vận động lớn không khai thác được, cứ trông chờ vào tiền Nhà nước, một trận bóng đá mất nhiều tiền. Mình phải khai thác hợp tác công tư, đó là vấn đề nghiên cứu”.

Mặt cỏ sân Mỹ Đình không đảm bảo chất lượng. Ảnh: baophapluat.vn

Sao không để tư nhân làm những lĩnh vực mà hợp tác công tư hoặc giao hẳn cho tư nhân là câu hỏi đã ít nhiều có lời giải hàng chục năm nay nhưng đến giờ vẫn níu kéo nửa vời! Hàng chục tuyến đường có thu phí đậu xe ở TP.HCM hoàn toàn có thể khoán cho doanh nghiệp tư làm nhưng rồi vẫn ôm lấy để thu không đủ trả lương và công khố mất thêm cả chục tỷ/năm. Còn cái công viên Thống Nhất cạnh nhà Thủ tướng, có đến 22 nhân viên bán vé theo 3 ca, tại 7 cổng. Mỗi tháng tốn 110 triệu, mỗi năm 1,3 tỉ tiền lương. Trong khi đó số thu cả năm chỉ 700 triệu và giờ là, thôi thì mở cổng miễn phí!

Mỹ Đình hoành tráng đồ sộ là vậy, cả trăm triệu đô đổ vào đấy để có “bộ mặt thể thao nước nhà” nhưng cả tháng qua đã biến thành mục tiêu “dè bỉu” cho dân mê bóng đá cả khu vực Đông Nam Á! Hỏi sao không thay cỏ, giám đốc sân thản nhiên bảo rằng tiền trả nhân công còn không có lấy đâu thay! Gần 20 năm qua, cứ mãi trông chờ vào bầu sữa ngân sách, mong ngóng trên rót xuống để rồi giờ nợ đầm đìa, có khi còn bị thông báo cưỡng chế thuế! Còn sân ngày càng tệ như “bãi chăn bò ngàn tỷ” và gần đây mới tính đến chuyện hợp tác công tư khai thác kiếm tiền!

Không riêng gì sân Mỹ Đình, công viên Thống Nhất hay đậu xe thu phí ở TP.HCM, rất nhiều dịch vụ, công trình lẫn dự án doanh nghiệp tư nhân đã và đang làm tỏ rõ hiệu quả hơn vào tay doanh nghiệp nhà nước. Của đau con xót và tiền túi họ bỏ ra bao giờ cũng được đầu tư hợp lý, chi tiêu chặt chẽ và đáp ứng nhu cầu khách hàng, dân chúng hơn “cha chung không ai khóc”. Cứ nhìn một công viên hàng chục héc-ta sát sông Sài Gòn của một tập đoàn lớn đầu tư và quản lý so sánh với công viên nhỏ hơn nhiều do công ty nhà nước đang quản cùng quận sẽ tự rút ra kết luận.

Tất nhiên không phải lĩnh vực nào cũng có thể giao cho tư nhân, nơi mà ngoài những trách nhiệm xã hội hay abcd nào đó thì lợi nhuận luôn được đặt lên hàng đầu. Nhất là khi cơ chế mập mờ vẫn còn, quy định chưa rõ hoặc bị đánh tráo khái niệm. Việc xã hội hóa sách giáo khoa mà Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra khá nhiều sai phạm là ví dụ cho “lợi ích nhóm” núp bóng hợp tác công tư. Điển hình hơn nữa là vụ án nhận hối lộ để cho qua hàng chục ngàn xe không đạt tiêu chuẩn an toàn đang xảy ra ở Cục Đăng kiểm. Khi mà những trung tâm đăng kiểm tư nhân mọc như nấm, thiếu kiểm soát, dung dưỡng tiêu cực để cùng nhau chia chác thì chủ trương xã hội hóa đã bị bóp méo, lợi dụng và gây nguy hiểm cho xã hội.

Nhưng điều gì xảy ra hay việc nào đã đến, dù mang nặng mùi tiền cùng phạm luật quá rõ cũng chỉ nên xem là khiếm khuyết, bài học để điều chỉnh trong quá trình xã hội hóa hay tư nhân hóa những việc Nhà nước không nhất thiết vừa đá bóng vừa thổi còi. Có thể vấp, có thể ngã nhưng nên để tư nhân làm những gì họ làm tốt hơn doanh nghiệp nhà nước!

HÀ PHAN

Sinh quyển hay sinh kế: Cầu Mã Đà vẫn luôn thời sự Nếu nhập tọa độ “11.38187, 107.04209” vào Google Maps, bạn sẽ được dẫn tới vị trí một khu rừng bạt ngàn xanh rì bao bọc ...

Giám đốc mù chữ hay đăng kiểm cố tình mù luật? Dư luận thiếu đường té ngửa khi đại diện Bộ Công an họp báo công bố có giám đốc một trung tâm đăng kiểm xe ...

An toàn cho trẻ và những con số biết nói Vụ việc cháu Thái Lý Hạo Nam gặp nạn tại công trình cầu Rọc Sen gây bàng hoàng dư luận. Nhưng đó chỉ là một ...