Phế tích hay là di tích?
Văn hóa - Xã hội - 16/01/2023 15:47 AN VINH
Dư luận trên một số diễn đàn mạng xã hội về di sản và Hà Nội đang xôn xao, báo chí cũng có nhiều bài viết về chuyện tấm áp phích quảng cáo bằng tiếng Pháp nói trên, được cho là vẽ vào thời Pháp thuộc, khoảng những năm 40 của thế kỷ trước, khi mà tiếng Pháp được sử dụng khá phổ biến ở Hà Nội.
Nội dung của áp phích quảng cáo vừa phát lộ cho thấy có hai quảng cáo là quảng cáo lốp xe ô tô của hãng Goodyear và quảng cáo nước đóng chai Evian-Cachat. Các quảng cáo này ngoài phần hình vẽ thì phần chữ đều được viết bằng tiếng Pháp.
Nội dung trên tấm áp phích có thông điệp là: "Cái lốp mà bền đến nỗi cắn được cả đường thì chỉ có thể là lốp của hãng Goodyear". Ảnh: laodong.vn |
Do sau năm 1954, phần thì do nhiều gia đình trong khu vực này đã di cư vào Nam, phần thì do những người lớn tuổi thời đó đều đã lần lượt mất dần, phần thì do những biến động về nhân khẩu thường trú, cho nên vài chục năm nay, những người sống quanh khu vực Cửa Nam hầu như không ai biết về bức tranh này. Sở dĩ các áp phích quảng cáo trên tường này còn sót lại đến nay vì nó vô tình được bảo vệ bởi gian nhà sinh hoạt cộng đồng của phường Cửa Nam được xây thêm, áp vào bức tường có áp phích quảng cáo của trạm biến áp. Chỉ cách đây ít ngày, khi căn nhà đó được dỡ bỏ thì tấm áp phích mới lộ ra.
Ông Nguyễn An Tuyến - Chủ tịch UBND phường Cửa Nam, quận Hoàn Kiếm cho biết, dự án cải tạo khu vực trạm biến áp Cửa Nam do Ban Quản lý Dự án quận Hoàn Kiếm phụ trách. Sau khi nắm được thông tin về tấm áp phích này, UBND quận đã giao UBND phường Cửa Nam tạm thời che chắn áp phích lại để bảo vệ và chờ phương án xử lý tiếp theo
Sự xuất hiện bất ngờ của áp phích quảng cáo bằng tiếng Pháp được nhiều người quan tâm đến di sản rất vui mừng, kêu gọi chính quyền cần bảo tồn, gìn giữ áp phích quảng cáo tiếng Pháp cuối cùng còn sót lại ở Hà Nội.
Bạn Nguyễn Thị Linh ở quận Đống Đa, sinh ra và lớn lên tại Hà Nội, yêu thích những nét đẹp xưa cũ của Hà Nội, nên khi trên mạng đăng thông tin về bức tranh vẽ tường cổ, Linh đã vội tìm đến để có thể tận mắt chiêm ngưỡng. Chia sẻ với phóng viên báo Lao Động, bạn Linh nói: “Qua thời gian, bức tranh không còn độ viên mãn, nhưng cách vẽ áp phích quảng cáo như này khiến mình rất ấn tượng. Đây cũng có thể coi là một phần dấu ấn của Thủ đô, ghi lại một thời kỳ lịch sử đáng nhớ". Còn bác Lê Hồng Quân sống ở quận Hoàn Kiếm cho biết: "Tôi làm bảo vệ trông xe gần khu vực này, có lúc để ý, cũng có rất nhiều du khách người Pháp ghé qua đã cảm thấy bức tranh này rất thú vị. Tuy nhiên, tôi có nghe nói, trạm biến áp này thời gian tới sẽ được dỡ bỏ, bởi khu vực này được quận quy hoạch thành vườn hoa".
Ở vị trí người đứng đầu Quận Hoàn Kiếm, ông Chủ tịch quận Phạm Tuấn Long nói với Tuổi Trẻ Online rằng “áp phích quảng cáo này có cả giá trị thẩm mỹ và lịch sử”. Còn hoạ sĩ, nhà nghiên cứu văn hóa Phan Cẩm Thượng cũng đồng tình rằng các áp phích quảng cáo bằng tiếng Pháp này nên được giữ lại. Bởi lẽ các thông tin quảng cáo quá khứ đó dù đẹp hay không cũng có ý nghĩa mở đầu cho một xã hội thương mại bắt đầu hình thành ở Việt Nam vào giai đoạn đó. Ông Thượng cũng góp ý cách bảo tồn chỉ đơn giản là giữ nguyên như vậy chứ không cần đến một dự án nghệ thuật công cộng nào.
Trong cuộc điện thoại trao đổi cùng người viết bài này, Tiến sĩ Phạm Long, một nhà nghiên cứu mỹ thuật và kiến trúc nhiều kiến thức và kinh nghiệm, cũng là một người đau đáu cho việc gìn giữ những giá trị văn hoá của Hà Nội thì cho rằng: “Có thể nói bức tường quảng cáo lốp xe hơi ở Cửa Nam mới phát lộ là bức bích hoạ đường phố hiếm hoi, nếu không nói là duy nhất, còn sót lại từ thời Pháp thuộc, nên nó chắc chắn mang tính lịch sử liên quan đến phố phường Hà Nội, liên quan đến thương mại và cả sự phát triển giao thông đô thị gần 100 năm trước của Hà Nội. Với những kiểu chữ và lối vẽ của bức bích hoạ này, nó cũng có giá trị đối với các nhà nghiên cứu về lịch sử mỹ thuật ứng dụng ở Việt Nam thời Pháp thuộc. Nếu được bảo quản tốt, bức tường này chắc chắn thu hút du khách, góp phần vào phát triển du lịch của Thủ đô”.
Hoạ sĩ Lê Quảng Hà, một người có nhiều tác phẩm được trưng bày tại các quốc gia Âu - Mỹ và có tranh được bán với giá cao vào hạng cao nhất so với các tác phẩm hội hoạ cùng thời ở Việt Nam thì chỉ nhắn tin một câu ngắn gọn cho tôi: “Nên giữ lại” khi tôi tham khảo ý kiến của anh về tấm áp phích này.
Ngược lại, một số họa sĩ lại có góc nhìn khác. Hai họa sĩ Lê Huy Tiếp và Đỗ Đức đều cho rằng áp phích quảng cáo bằng tiếng Pháp này chỉ là vết tích thời gian chứ không có giá trị thẩm mỹ. Thậm chí, họa sĩ Đỗ Đức xem các áp phích quảng cáo trên giống như quảng cáo khoan tường, hút bể phốt, gia sư, thông cống chi chít trên nhiều bức tường ở đô thị gần đây mà chính quyền thành phố ngày nay coi là vấn nạn cần loại bỏ. “Di sản gì cái quảng cáo hàng hóa vẽ lên tường nhà. Nếu tiếc muốn lưu giữ thì chụp ảnh, số hóa là đủ. Những thứ này mà cũng giữ thì thành phố sẽ là bãi rác", họa sĩ Đỗ Đức nói.
Có thể ý kiến trên của hoạ sĩ Đỗ Đức là cực đoan, nhưng tôi được biết, UBND quận Hoàn Kiếm cũng đang mời chuyên gia đánh giá, thẩm định về giá trị của áp phích quảng cáo này. Nhưng trước mắt, tôi thiết nghĩ, các cơ quan chức năng của Thành phố Hà Nội cũng rất cần vào cuộc, để phối hợp với các chuyên gia mỹ thuật, xây dựng, kiến trúc, khảo cổ, … của Trung ương và Hà Nội để đưa ra một nhận định chung.
Nhận định đó là: Tấm áp phích này có thể được xếp vào hạng di tích hay không, hay chỉ là phế tích của Hà Nội? Để rồi từ đó, nếu được coi là di tích thì Thành phố Hà Nội cần tiến hành các công việc bảo tồn, gìn giữ và khai thác bức tường có tấm áp phích này như một điểm nhấn cho cảnh quan du lịch khu vực Cửa Nam của Thủ đô.
Cá nhân tôi, tôi muốn tấm áp phich được giữ lại và bảo tồn, vì nó gắn liền với đời sống xã hội của Thủ đô một thời , vì nó là một trong những dấu ấn rất đời thường của nơi tôi và hàng chục vạn người cùng thế hệ với tôi đã sinh ra và lớn lên - Hà Nội Thủ đô yêu quý …
Nếu đồng tình với góc nhận định trong bài viết, bạn có thể mời tác giả An Vinh một "ly cà phê" thông qua Ví MoMo bằng cách ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR. "Buy me a coffee" Hoặc bạn cũng có thể tặng "ly cà phê" cho tác giả An Vinh bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội. Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: "Tặng cà phê cho tác giả An Vinh". Đọc cà phê tối, tặng "cà phê" là chương trình của Tạp chí Lao động và Công đoàn. Khi đọc các bài viết trên mục Cà phê tối, nếu bạn đọc đồng cảm với góc nhìn của tác giả thì có thể mời người đó một "ly cà phê". Mỗi "ly cà phê" trị giá 23.000 đồng (1 USD). |
“Không sợ Thái Lan” và ván bài cuối của ông Park Ngay khi đặt chân tới Việt Nam, lúc còn là một HLV không được nhiều kỳ vọng, ông Park đã phát đi thông điệp về ... |
Liệu có còn “nhất y, nhì dược” khi đào tạo “trăm hoa đua nở”? Bao nhiêu lo ngại, phản biện nhưng cuối cùng, khóa đào tạo bác sĩ đầu tiên của Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ ... |
Tặng quà Tết: Của cho không bằng cách cho Tết đã gần kề và chuyện tặng quà Tết cho người lao động, người nghèo là một phong trào thiện nguyện, một nét đẹp nhân ... |
Tin cùng chuyên mục
Cà phê tối - 14/05/2024 17:23
Lễ hội hoa bằng lăng, tại sao không?
Các con đường ở Hà Nội đang bừng sắc bởi màu tím của hoa bằng lăng. Thành phố dường như được khoác áo mới dịu dàng, thiết tha với những chùm bằng lăng giăng mắc mọi nẻo. Và, chúng ta hoàn toàn có quyền lạc quan về việc khai thác du lịch từ mùa đẹp nhất trong năm này của Thủ đô.
Cà phê tối - 12/05/2024 10:08
Chấn hưng văn hóa từ trái tim với làng nghề
Trong khi người ta tiếp tục đề xuất những đề án nhiều trăm nghìn tỉ để chấn hưng văn hóa quốc gia, có những nơi, người dân và các chuyên gia đã âm thầm nỗ lực để làm khai tỏ nét đẹp văn hóa làng nghề. Đáng nói, họ sẵn sàng bỏ tiền túi để “làng ta cùng làm du lịch văn hóa” và “làng ta làm điểm cho các làng nghề cả nước”.
Cà phê tối - 07/05/2024 10:56
Mọi ngả đường đều dẫn về Điện Biên Phủ
Kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, bên cạnh lễ diễu binh, diễu hành và kỷ niệm, chúng ta còn chứng kiến sự bùng nổ của du lịch nhân sự kiện lịch sử.
Cà phê tối - 06/05/2024 18:12
Chẳng lẽ bất lực với giá vàng nhảy múa thách thức?
Bất chấp hàng loạt chỉ đạo của Chính phủ, can thiệp của Ngân hàng Nhà nước và nỗ lực của nhiều mệnh lệnh hành chính, chiều nay 6/5, giá vàng miếng SJC có lúc đã vượt trên 86 triệu đồng/lượng. Đây là mức cao nhất trong lịch sử và dường như nằm ngoài tầm kiểm soát của cơ quan quản lý!
Cà phê tối - 05/05/2024 14:09
Liều vaccine đề kháng tin giả
Vừa qua, thông tin AstraZeneca thừa nhận vaccine Covid-19 của hãng có thể gây đông máu trong một số trường hợp hiếm gặp gây hoang mang dư luận. Đáng nói, cách đưa tin của các trang mạng xã hội đã cắt xén thông tin khiến dư luận hiểu nhầm tạo những hệ lụy rất lớn.
Cà phê tối - 29/04/2024 11:34
Tăng trưởng thật và kỹ thuật số… ảo!
Trong Đại hội cổ đông cuối tuần qua, Chủ tịch VietinBank Trần Minh Bình cho hay ngân hàng của ông tăng trưởng 'thật', chứ không phải 'kỹ thuật"! Lời thẳng mất lòng nhưng sự thật đó từ lâu đã là tồn tại nhức nhối.
Kinh tế - Chính sách
Cổ phiếu VFS sau ngày đầu hứng khởi
Giữ quận Hoàn Kiếm và tinh thần của Hà Nội
Không thừa thế xông lên để “gậy ông đập lưng ông”
Ba con số thiếu chủ ngữ
Khi công nhân “bàn luận” với Chủ tịch Quốc hội
Văn hóa - Xã hội
Mong ước đầu năm học
Tính cách của Nguyễn Thanh Long và số phận của ông Nguyễn Trường Sơn 1
Nghĩ về một ngày lễ lớn của lực lượng Công an Nhân dân
Oppenheimer và cách kể một câu chuyện lịch sử
300 ngàn thí sinh và lựa chọn không vào đại học
Môi trường - Sức khỏe
Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Vụ bắt cóc 20 giây
Tang thương Phố Núi
Bằng chứng F
Vụ sạt lở do… “nhân tai”
- Cơ hội để người dân “chốt nhà” khi lãi vay xuống dưới 4%/năm
- Bình Dương: "Gặp gỡ Hàn Quốc" - nơi gắn kết tình hữu nghị giữa hai quốc gia
- PVcomBank được vinh danh là doanh nghiệp phát triển nhanh nhất Việt Nam 2024
- Cần sớm hoàn thiện mô hình tổ chức công đoàn cấp trên theo ngành nghề
- Vụ sạt lở có lao động chưa thành niên tử vong ở Hà Tĩnh: Trách nhiệm thuộc về ai?