Niềm đam mê làm chủ công nghệ trong nghiên cứu khoa học

Sau khi bảo vệ Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Vật lý lý thuyết và Vật lý toán tại Trường Đại học Sư phạm 1, năm 2013, chị Nguyễn Thị Thoa được nhận vào công tác tại Viện Hóa học Môi trường Quân sự (Binh chủng Hóa học), một đơn vị đầu ngành có chức năng nghiên cứu khoa học - công nghệ các trang bị hóa học, các biện pháp kỹ thuật phòng chống vũ khí hủy diệt lớn, nghiên cứu công nghệ và tổ chức xử lý ô nhiễm môi trường; quan trắc, cảnh báo phóng xạ - hóa học cho Quân đội và Quốc gia.

Thấm thoát đã gần 10 năm công tác tại Viện Hóa học Môi trường Quân sự, chị Nguyễn Thị Thoa không ngừng học tập nâng cao kiến thức, năng lực chuyên môn và được lãnh đạo, chỉ huy các cấp tin tưởng, giao chủ trì và tham gia thực hiện nhiều đề tài, nhiệm vụ nghiên cứu khoa học từ cấp cơ sở đến cấp bộ.

Cổng giám sát phóng xạ kiểm soát phương tiện (RPM-V). Ảnh: Viện HHMTQS

Với sự nỗ lực của bản thân và những kinh nghiệm đã tích luỹ được, năm 2019 chị được thủ trưởng Bộ Quốc phòng giao chủ trì thực hiện đề tài thuộc chương trình “Nghiên cứu kỹ thuật, an toàn hạt nhân đảm bảo sẵn sàng chiến đấu cho quân đội giai đoạn 2016 - 2020 và định hướng những năm tiếp theo”, mã số KC.AT “Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo cổng giám sát phóng xạ dùng cho người đi bộ và phương tiện cá nhân” (2019 - 2021). Đề tài nghiên cứu này có mục tiêu ngăn chặn việc vận chuyển trái phép vật liệu phóng xạ, hạt nhân và kiểm soát an ninh tại các cửa khẩu, sân bay, cảng biển hay tại các nơi tổ chức sự kiện lớn, hoặc phục vụ các đơn vị có sử dụng phóng xạ cho mục đích nghiên cứu, lưu trữ, y tế, điện hạt nhân để kiểm soát lưu trữ và cảnh báo rò rỉ phóng xạ. Đây là nhiệm vụ quan trọng, xuyên suốt có tính chiến lược lâu dài, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ an ninh, quốc phòng trong tình hình mới.

Đề tài thuộc lĩnh vực mới, lần đầu tiên thực hiện ở nước ta. Song, với tinh thần trách nhiệm và ý chí quyết tâm cao, chị Thoa đã cùng với nhóm nghiên cứu không quản khó khăn, vừa thu tập dữ liệu, vừa tìm giải pháp sáng tạo. Năm 2022, chị Thoa cùng cộng sự đã bảo vệ thành công đề tài và được Hội đồng nghiệm thu cấp Bộ Quốc phòng đánh giá sản phẩm có tính ứng dụng thực tế rất cao.

Cổng giám sát phóng xạ kiểm soát người đi bộ (RPM-P). Ảnh: Viện HHMTQS

Các nội dung nghiên cứu của đề tài liên quan đến nhiều lĩnh vực như: điện tử hạt nhân, công nghệ thông tin, xử lý ảnh để nhận diện đối tượng. Đặc biệt, quá trình thử nghiệm cần nhiều mẫu thử để đánh giá độ ổn định và khả năng báo động giả. Với việc làm chủ các kỹ thuật điện tử và công nghệ vật liệu, nhóm nghiên cứu đã chế tạo cổng giám sát phóng xạ gồm 01 trụ cổng chính, 01 trụ cổng phụ, thành phần chính của mỗi trụ cổng gồm có 03 bộ phận chính: hệ thống ghi đo bức xạ (sử dụng đầu đo plastic và GM), hệ thống xử lý (máy tính và phần mềm hiển thị) và các thiết bị ngoại vi (camera, cảm biến chiếm chỗ, màn hình, bàn phím). Các tham số điều khiển hoạt động của hệ thống cổng giám sát phóng xạ được thiết lập trực tiếp hoặc thông qua phần mềm kết nối với máy tính.

Ngoài ra, phần mềm điều khiển hệ thống cổng giám sát phóng xạ còn có chức năng truy xuất dữ liệu quan trắc từ bộ nhớ của thiết bị, truy xuất dữ liệu hoạt động của thiết bị, chức năng này góp phần thuận lợi cho việc kiểm tra, giám sát quá trình hoạt động của hệ thống theo thời gian dài. Đặc biệt, việc lựa chọn detector plastic kích thước lớn cho hệ đo phóng xạ cố định là hướng đi mới tại Việt Nam, hoàn toàn phù hợp với tiềm năng ngày càng phát triển của ngành công nghiệp của nước nhà. Hệ thống cổng giám sát phóng xạ đã được kiểm tra hoạt động trong thời gian dài đảm bảo độ ổn định và chính xác, đáp ứng các tiêu chuẩn hoạt động của IEC và các tiêu chuẩn hiện hành.

Thành công của đề tài chính là đã làm chủ được công nghệ, chủ động và nội địa hóa trong công nghệ chế tạo trang thiết bị quan trắc phục vụ lĩnh vực kỹ thuật hạt nhân, giảm nhập khẩu và không phụ thuộc nguồn cung từ nước ngoài. Vấn đề bảo dưỡng, sữa chữa và vận hành thiết bị cũng như đào tạo, chuyển giao sẽ đơn giản và thuận tiện hơn rất nhiều so với nhập khẩu.

Đại úy Nguyễn Thị Thoa cùng nhóm tác giả nhận giải thưởng Sáng tạo Khoa học Công nghệ Việt Nam năm 2020. Ảnh: Viện HHMTQS

Bên cạnh việc chủ trì đề tài KC.AT, chị Thoa còn tham gia thực hiện nhiều đề tài và sáng kiến khi nghiệm thu đều được Hội đồng khoa học đánh giá cao về chất lượng như: Đề tài “Nghiên cứu thiết kế, chế tạo trạm quan trắc liên tục bức xạ gamma môi trường, dùng cho trạm cố định sử dụng kỹ thuật truyền dữ liệu vệ tinh” đạt giải Nhì cuộc thi Sáng tạo khoa học, công nghệ Việt Nam (2020); sáng kiến “Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm phát triển thuật toán nhận diện đồng vị phóng xạ trên detecto PVTs” được Công nhận là sáng kiến loại II cấp Binh chủng giai đoạn 2020 - 2021. Chị còn là đồng tác giả của nhiều bài báo đăng trên các tạp chí trong nước và quốc tế.

Trên cương vị là Ủy viên BCH Hội phụ nữ cơ sở, chị cùng với Ban chấp hành Hội thường xuyên duy trì thực hiện tốt Mô hình thi đua “Phụ nữ Viện Hóa học Môi trường quân sự tiến quân vào khoa học”. Chị luôn tích cực, tâm huyết và nhiệt tình, trách nhiệm trong tham gia các hoạt động, phong trào thi đua của tổ chức quần chúng và đơn vị, thực hiện tốt chức năng tham mưu cho cấp ủy Viện có những hoạt động mới mang màu sắc riêng, để lại dấu ấn như: Hội thi cắm hoa, Hội thi nấu ăn, Hội thi cán bộ công đoàn, phụ nữ giỏi...

Tuyên truyền, vận động chị em trong Hội tham gia phong trào thi đua 100% gia đình hội viên phụ nữ đạt 4 tiêu chí “No ấm - Bình đẳng - Tiến bộ - Hạnh phúc”; xây dựng gia đình “5 không, 3 sạch”; 100% gia đình hội viên phụ nữ không có con em phạm tội, mắc các tệ nạn xã hội, không có bạo lực gia đình; “Hội phụ nữ Viện Hóa học Môi trường quân sự chung tay đẩy lùi Covid-19”; thực hiện “mục tiêu kép” vừa quyết liệt phòng, chống dịch Covid-19 hiệu quả vừa thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị.

Với những nỗ lực không ngừng của bản thân, chị đã được tặng nhiều danh hiệu thi đua và được thủ trưởng các cấp khen thưởng, cụ thể: Giấy chứng nhận vinh danh phụ nữ Quân đội tiêu biểu giai đoạn 2012 - 2022 của Bộ Quốc phòng; Bằng khen của Tổng Cục Chính trị trong thực hiện Đợt thi đua đặc biệt lập thành tích chào mừng Đại hội đại biểu Phụ nữ Quân đội lần thứ VII, Đại hội đại biểu Phụ nữ toàn quốc lần thứ XIII; Bằng khen của Tổng cục Chính trị vì Đạt thành tích xuất sắc trong Phong trào thi đua của phụ nữ năm 2021...

Thiếu tá Nguyễn Thị Thoa đến với nghề bằng niềm đam mê và luôn không ngừng nỗ lực để cống hiến, thực sự là điểm sáng, là niềm tự hào của phụ nữ Viện Hóa học Môi trường quân sự; góp phần vào thực hiện thắng lợi phong trào “Phụ nữ Viện Hóa học Môi trường quân sự Trí tuệ - Bản lĩnh, hoàn thành tốt nhiệm vụ, xây dựng gia đình hạnh phúc, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”.

Mở rộng công tác nghiên cứu khoa học trên lĩnh vực lao động, công đoàn Đây là mong muốn của Tổng LĐLĐ Việt Nam đối với Trường Đại học Công đoàn nhân dịp nhà trường tổ chức Lễ kỷ niệm ...

Nhà khoa học gắn bó với sự phát triển của ngành chăn nuôi “Chuyên môn cứng, nhiệt huyết với công việc, gần gũi, truyền cảm hứng cho đồng nghiệp nhất là lao động trẻ” là những lời nhận ...

Sáng kiến ứng dụng khoa học công nghệ vào thực tiễn, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh Nhiều năm gắn bó với nghề y, tiến sỹ, bác sỹ Đoàn Anh Tuấn - Phó giám đốc, phụ trách khoa chấn thương chỉnh hình ...