Đề xuất Công đoàn có thể khởi kiện doanh nghiệp chậm, trốn đóng bảo hiểm xã hội

Trong phiên họp ngày 23/11, các đại biểu Quốc hội tập trung thảo luận 7 vấn đề nêu trong báo cáo thẩm tra, về Hội đồng quản lý Quỹ Bảo hiểm xã hội; mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc; quản lý, thu Quỹ Bảo hiểm xã hội; thẩm quyền của cơ quan bảo hiểm xã hội; điều kiện, thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để được hưởng lương hưu; quy định hưởng bảo hiểm xã hội một lần và xác định hành vi trốn đóng, chậm đóng bảo hiểm xã hội…

Toàn cảnh phiên thảo luận tại Kỳ họp thứ 6 của Quốc hội về Dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi). Ảnh: quochoi.vn

Đại biểu Đỗ Thị Việt Hà - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang phản ánh, thời gian qua, tình trạng chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vẫn còn diễn ra ở nhiều doanh nghiệp, địa phương, ảnh hưởng đến việc giải quyết chế độ, quyền lợi của người lao động.

Theo đại biểu Đỗ Thị Việt Hà, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, trong đó có việc chưa quản lý chặt chẽ đối tượng thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Các giải pháp xử lý tình trạng chậm, trốn đóng bảo hiểm xã hội vẫn chưa đạt hiệu quả như kỳ vọng.

Để khắc phục tình trạng này, dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) đã bổ sung một số quy định cụ thể về các hành vi chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc với các biện pháp xử lý, chế tài xử lý các hành vi vi phạm.

Đại biểu Đỗ Thị Việt Hà - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang cho biết tình trạng chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vẫn còn diễn ra ở nhiều doanh nghiệp, địa phương. Ảnh: quochoi.vn

Để bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, đại biểu đề nghị ban soạn thảo tiếp tục rà soát, nghiên cứu, bổ sung một số biện pháp, chế tài như: khấu trừ tiền nợ bảo hiểm xã hội tại các tài khoản ngân hàng sau khi đã có thông báo, đôn đốc của cơ quan bảo hiểm xã hội trong thời gian nhất định (có thể là 3 tháng); công khai danh tính các đơn vị nợ bảo hiểm xã hội trên các phương tiện thông tin đại chúng…

Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng, cần có các quy định đồng bộ, khả thi, nhằm khắc phục những khó khăn, vướng mắc đang đặt ra hiện nay trong việc khởi kiện dân sự và khởi tố hình sự đối với người sử dụng lao động (NSDLĐ) có hành vi chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội.

Cụ thể, cần chỉnh sửa, bổ sung khoản 4, khoản 5, Điều 37 theo hướng: khi NSDLĐ có hành vi chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội và cơ quan có thẩm quyền đã áp dụng các biện pháp xử lý vi phạm hành chính mà NSDLĐ vẫn không đóng hoặc đóng không đủ số tiền bảo hiểm xã hội bắt buộc phải đóng, thì không chỉ cơ quan bảo hiểm xã hội, mà tổ chức Công đoàn và người lao động cũng có quyền khởi kiện NSDLĐ theo quy định của pháp luật.

Đồng thời khi NSDLĐ có dấu hiệu phạm tội trốn đóng bảo hiểm xã hội theo quy định của Bộ luật Hình sự, thì không chỉ cơ quan bảo hiểm xã hội, mà tổ chức Công đoàn, các cơ quan thanh tra, kiểm tra về lao động, bảo hiểm xã hội và người lao động đều có quyền kiến nghị khởi tố theo quy định của pháp luật.

Đại biểu Đỗ Thị Việt Hà cho rằng, cần hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan, bảo đảm tính khả thi, hiệu lực, hiệu quả của việc khởi kiện, khởi tố đối với các hành vi chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Kạn cũng góp ý về hành vi trốn đóng, chậm đóng bảo hiểm xã hội. Ảnh: quochoi.vn

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy - Đoàn Bắc Kạn cho biết, số doanh nghiệp trốn đóng, chậm đóng bảo hiểm xã hội trong giai đoạn 2016-2022 khoảng gần 10 nghìn tỷ đồng/ năm. Trong năm 2022, có 56% số đơn vị, doanh nghiệp chậm đóng bảo hiểm xã hội kéo dài 3 năm và trên phạm vi cả nước có tới 198 nghìn doanh nghiệp, đơn vị chậm đóng bảo hiểm xã hội.

Số người lao động bị chậm đóng bảo hiểm xã hội trong năm 2022 lên tới 2,6 triệu người. Số tiền nợ bảo hiểm xã hội khó có khả năng thu hồi do doanh nghiệp đã giải thể, phá sản hoặc chủ doanh nghiệp đã bỏ trốn là 2.500 tỷ đồng.

Góp ý về hành vi trốn đóng, chậm đóng bảo hiểm xã hội tại điểm c, khoản 2 Điều 36, đại biểu Nguyễn Thị Thủy đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc bổ sung quy định này để tránh xung đột với các quy định khác trong hệ thống pháp luật. Đại biểu lo lắng nếu quy định như dự thảo thì doanh nghiệp có thể lợi dụng và đưa ra lý do kinh doanh khó khăn nên không có khả năng đóng, do đó sẽ không thể xử lý được hành vi trốn đóng bảo hiểm xã hội.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy đề nghị cần quy định rõ hơn về việc hoãn xuất cảnh để không mâu thuẫn đối với việc hoãn xuất cảnh theo quy định của Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự.

Đại biểu cũng đề nghị giao cho công đoàn các cấp có quyền đứng ra khởi kiện doanh nghiệp chậm, nợ, trốn đòng bao hiểm xã hội chứ không chỉ là công đoàn cấp cơ sở như hiện nay. Đồng thời quy định nếu như công đoàn đứng ra khởi kiện rồi thì không cần phải có ủy quyền của người lao động.

* Video đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Dương phát biểu tại phiên họp. Nguồn: quochoitv.vn

TS. Bùi Sỹ Lợi đề xuất 6 nội dung cần sửa đổi trong Luật Công đoàn Theo TS. Bùi Sỹ Lợi, xuất phát từ yêu cầu khắc phục một số hạn chế, bất cập của Luật Công đoàn, đáp ứng hoạt ...

Vấn đề rút bảo hiểm xã hội một lần được người lao động đặc biệt quan tâm Theo Cổng thông tin Chính phủ về xây dựng chính sách, pháp luật, tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, phát biểu trong ...

Có được rút bảo hiểm xã hội một lần và bảo hiểm thất nghiệp cùng một lúc? Bảo hiểm xã hội (BHXH) và bảo hiểm thất nghiệp là 2 chính sách độc lập, vì vậy người lao động được nhận BHXH một ...