Những điều còn chưa biết về cây phong lá đỏ ở Việt Nam

Hàng cây phong lá đỏ trồng tại dải phân cách trục đường Nguyễn Chí Thanh - Trần Duy Hưng. Ảnh: T.P

1/ Để tìm kiếm các loại cây, hoa trồng trong đô thị thích hợp, đặc biệt là với thổ nhưỡng, phong thuỷ, Toàn quyền Paul Bert ký quyết định cho thành lập Vườn ươm ở Hà Nội vào năm 1886, được mở rộng vào năm 1889 với tên Jardin d'essais, "Vườn Bách Thảo và giúp cây trồng làm quen với khí hậu”, rộng 33ha, ta thường gọi là Vườn Bách Thảo.

Vườn chia thành hai khu: Khu cao (bên đường Hoàng Hoa Thám) là vườn cây, nuôi thú, là nơi đi dạo, giải trí… Khu thấp (bên đường Thụy Khuê) làm vườn ươm, ươm các giống cây bản địa, giống nhập từ châu Phi, châu Mỹ và châu Âu.

Người phụ trách đầu tiên là người Pháp, tên là Laforge. Thế nên còn gọi là vườn Laforge, từ đó có dốc Laforge… Người dân sau này đọc chệch ra thành La - Pho, và con dốc này được đặt tên là LAPHO cho đến ngày nay.

Và như vậy, hầu hết cây cối được trồng trên các con phố cũ của Hà Nội, như xà cừ, sấu, phượng... ở phố Hoàng Diệu, Phan Đình Phùng... như ta thấy ngày nay có phần công sức nghiên cứu, thực nghiệm, thực hành của Laforge.

Có lẽ, người Pháp như Laforge cũng rất yêu Hà Nội, yêu không kém người Hà Nội chúng ta. Có điều, họ hiểu việc nên trồng cây gì cho Hà Nội hơn chúng ta bây giờ, hiểu trước cả 130 năm.

2/ Một số ý kiến trên MXH hôm nay cho rằng việc trồng cây thí nghiệm mà cây chết là bình thường. Đúng thế, quá bình thường là khác. Nhưng, hỡi ôi, xin các vị nhớ cho, phố phường Hà Nội không phải là cái vườn ươm ở dốc Laforge tôi nói đến ở trên, cũng không phải là vườn trồng cây thí nghiệm của ĐH Nông nghiệp hay ngành Lâm nghiệp. Nó là bộ mặt của đời sống đô thị, là cảnh quan, phong thuỷ của Thủ đô nữa ạ, không phải cứ bạ đâu nhổ đấy, sướng đâu trồng đấy, thay như thay áo may ô mùa hạ thế đâu.

Trả lời báo chí, TS Đặng Văn Hà, Viện trưởng Kiến trúc cảnh quan và Cây xanh đô thị (Đại học Lâm nghiệp) cũng cho biết, từ lúc những cây phong đầu tiên được trồng trên đường phố, ông đã nhận định loại cây này không phù hợp với đất đai, khí hậu.

“Có lẽ để khắc phục tình thế đó, thành phố đưa nhiều loài cây mới vào trồng ồ ạt tại nhiều tuyến phố như phượng, bàng lá nhỏ, chà là...", TS Hà nói thêm. Một số loại cây thành phố thông tin là "trồng thử nghiệm, nhưng ở các nước không ai mang cây ra trồng thử nghiệm ở đường phố".

Theo ông Hà, việc thử nghiệm loài cây phải được tiến hành ở các vườn ươm với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng tương tự và nếu phù hợp mới đưa ra đường phố.

Ông Hà cũng cho rằng, trong chương trình đã đưa một số cây đường kính lớn vào trồng, cách làm này hiện không còn phù hợp ở các nước phát triển vì giá thành cao và tính an toàn thấp. Hà Nội nên có quy định cụ thể về kích thước cây và cây trồng trong đô thị phải có cành, có tán để có thể tạo cảnh quan ngay.

Tranh luận về chuyện phong lá đỏ trên MXH, nhiều vị cho rằng số cây này là thành phố “được tặng”, nhưng ai mà không hiểu cái chữ “tặng” của thời kinh tế thị trường này chính là “ông mất chân giò, bà thò chai rượu”, thậm chí là “thả con săn sắt, bắt con cá rô”. Mà “cá rô” đây có thể là những ký kết dự án trị giá nhiều triệu đô, là đất vàng Thủ đô, là nhiều thứ lắm lắm đằng sau chữ “tặng”, mà đều là từ công quỹ thành phố, ngân sách Nhà nước ra hết...

Mà trồng cũng tốn tiền, thay cây mới cũng lại tốn tiền, chứ cây không tự mọc trên phố được bao giờ đâu. Rồi còn công chuyên chở, chăm bón, cắt tỉa, cái gì cũng tiền cả. Được ai đó tặng cho một cái cây, nhưng muốn để cho nó sống và tươi tốt thì công của bỏ ra còn tốn hơn hàng chục, hàng trăm lần thực giá của cái cây đó. “Của một đồng, công một nén” chính là như vậy.

3/ Tóm lại, diễn nôm ra cho nó vuông, việc thí điểm trồng cây xanh ở Hà Nội nó cũng giống như việc dạy lái xe ô tô. Người chưa từng biết lái xe thì phải mang xe đến trường, lớp dạy lái xe mà học. Muốn lái tập thì phải lái trong khuôn viên bãi tập lái, khi lái giỏi được cấp bằng rồi thì mới được chạy ra phố. Ông bà nào mới tập lái mà đã chọn phố phường làm nơi lái tập, thì không đâm thương vong người đi đường thì cũng tan xe nát đầu mình khi tập lái trên phố.

Các ông đem các loại cây mới chưa hề được trồng thử ở các vườn ươm ra phố trồng ngay là đã làm cái việc tương tự như các ông tập lái xe vừa ví dụ ở trên, không bươu đầu sứt trán mới là lạ.

Lạ hơn cả việc cây phong lá đỏ chết!

Hàng phong đỏ hóa củi giữa hai bờ yêu - ghét Hà Nội vừa quyết định thay thế 262 cây phong lá đỏ bằng các cây bàng lá nhỏ trên phố Nguyễn Chí Thanh - Trần ...

Theo chân những người làm sạch đẹp đường phố thành Vinh, Nghệ An Theo chân những công nhân vệ sinh môi trường trên các tuyến phố của thành phố Vinh - Nghệ An mới thấu hiểu hết được ...

Dập nát hai bàn tay, mất 4 ngón tay... vì máy dập công nghiệp Gần đây, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức liên tục tiếp nhận các ca nhập viện do tai nạn lao động. Trong số đó, có ...