Bài 6: Mỗi người dân cần nâng cao hiểu biết về pháp luật lao động, tiền lương, BHXH

Tất cả vì lợi ích Nhân dân, người lao động

Ngày 21/5/2018, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Nghị quyết số 27-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 7, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XII về cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp.

Theo đó, Nghị quyết số 27-NQ/TW đã nêu rõ, chính sách tiền lương là một chính sách đặc biệt quan trọng của hệ thống chính sách kinh tế - xã hội. Tiền lương phải thực sự là nguồn thu nhập chính bảo đảm đời sống người lao động và gia đình người hưởng lương; trả lương đúng là đầu tư cho phát triển nguồn nhân lực, tạo động lực nâng cao năng suất lao động và hiệu quả làm việc của người lao động, góp phần quan trọng thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo đảm ổn định chính trị - xã hội; thúc đẩy, nâng cao chất lượng tăng trưởng và phát triển bền vững.

Cải cách chính sách tiền lương phải bảo đảm tính tổng thể, hệ thống, đồng bộ, kế thừa và phát huy những ưu điểm, khắc phục có hiệu quả những hạn chế, bất cập của chính sách tiền lương hiện hành; tuân thủ nguyên tắc phân phối theo lao động và quy luật khách quan của kinh tế thị trường, lấy tăng năng suất lao động là cơ sở để tăng lương; đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế; có lộ trình phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và nguồn lực của đất nước.

Mục tiêu xây dựng hệ thống chính sách tiền lương quốc gia một cách khoa học, minh bạch, phù hợp với tình hình thực tiễn đất nước, đáp ứng yêu cầu phát triển của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và chủ động hội nhập quốc tế, xây dựng quan hệ lao động hài hoà, ổn định và tiến bộ; tạo động lực giải phóng sức sản xuất, nâng cao năng suất lao động, chất lượng nguồn nhân lực; góp phần xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; phòng, chống tham nhũng, lãng phí; bảo đảm đời sống của người hưởng lương và gia đình người hưởng lương, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội.

Nhân viên BHXH tỉnh Quảng Nam tuyên truyền đến người dân chính sách BHXH của Nhà nước. Ảnh: NGUYỄN LUẬN.

Liên quan đến pháp luật lao động, Bộ luật lao động số 45/2019/QH14 được Quốc hội ban hành ngày 20/11/2019. Tại Điều 5 đã nêu rõ, quyền và nghĩa vụ của người lao động.

Cụ thể, người lao động có các quyền sau đây: Làm việc; tự do lựa chọn việc làm, nơi làm việc, nghề nghiệp, học nghề, nâng cao trình độ nghề nghiệp; không bị phân biệt đối xử, cưỡng bức lao động, quấy rối tình dục tại nơi làm việc.

Hưởng lương phù hợp với trình độ, kỹ năng nghề trên cơ sở thỏa thuận với người sử dụng lao động; được bảo hộ lao động, làm việc trong điều kiện bảo đảm về an toàn, vệ sinh lao động; nghỉ theo chế độ, nghỉ hằng năm có hưởng lương và được hưởng phúc lợi tập thể.

Thành lập, gia nhập, hoạt động trong tổ chức đại diện người lao động, tổ chức nghề nghiệp và tổ chức khác theo quy định của pháp luật; yêu cầu và tham gia đối thoại, thực hiện quy chế dân chủ, thương lượng tập thể với người sử dụng lao động và được tham vấn tại nơi làm việc để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của mình; tham gia quản lý theo nội quy của người sử dụng lao động.

Người lao động được từ chối làm việc nếu có nguy cơ rõ ràng đe dọa trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe trong quá trình thực hiện công việc; đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động; đình công; các quyền khác theo quy định của pháp luật.

Bộ luật cũng nêu rõ, người lao động có các nghĩa vụ sau đây: Thực hiện hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể và thỏa thuận hợp pháp khác; chấp hành kỷ luật lao động, nội quy lao động; tuân theo sự quản lý, điều hành, giám sát của người sử dụng lao động; thực hiện quy định của pháp luật về lao động, việc làm, giáo dục nghề nghiệp, BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và an toàn, vệ sinh lao động.

Về chính sách BHXH, đây là là một trong những chính sách an sinh xã hội rất nhân văn của Đảng và Nhà nước, nhằm đảm bảo mọi công dân có quyền được hưởng an sinh xã hội.

Theo quy định của Luật BHXH, người lao động khi làm việc được người sử dụng lao động cùng đóng BHXH để hưởng đủ các chế độ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp, hưu trí, tử tuất; người đủ 15 tuổi mà không thuộc trường hợp được người sử dụng đóng BHXH thì được tham gia BHXH tự nguyện để hưởng chế độ hưu trí và tử tuất.

Theo Cổng thông tin BHXH Việt Nam, trong những năm qua, chính sách BHXH của Việt Nam đã từng bước được hoàn thiện, hướng tới mở rộng phạm vi bao phủ, tạo cơ hội cho mọi người dân trong việc tiếp cận, tham gia, thụ hưởng chính sách, góp phần bảo đảm an sinh xã hội, đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng của người dân.

Trong hệ thống an sinh xã hội thì hệ thống BHXH giữ vai trò trụ cột, bền vững nhất. Phát triển BHXH sẽ là tiền đề và điều kiện để thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 22/11/2012 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT) giai đoạn 2012 – 2020 cũng đã chỉ rõ: BHXH và BHYT là hai chính sách xã hội quan trọng, là trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội, góp phần thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo đảm ổn định chính trị - xã hội và phát triển kinh tế - xã hội; mở rộng và hoàn thiện chế độ, chính sách BHXH, BHYT có bước đi, lộ trình phù hợp với phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

"Phát triển hệ thống BHXH, BHYT đồng bộ với phát triển các dịch vụ xã hội, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của Nhân dân; tạo điều kiện thuận lợi cho mọi người tham gia và thụ hưởng các chế độ BHXH, BHYT; BHXH, BHYT phải theo nguyên tắc có đóng, có hưởng, quyền lợi tương ứng với nghĩa vụ, có sự chia sẻ giữa các thành viên, bảo đảm công bằng và bền vững của hệ thống BHXH, BHYT; thực hiện tốt các chế độ, chính sách BHXH, BHYT là trách nhiệm của các cấp uỷ Đảng, chính quyền, đoàn thể, tổ chức xã hội, doanh nghiệp và của mỗi người dân”.

Mỗi người dân cần nâng cao cảnh giác, tránh bị kẻ xấu lợi dụng về pháp luật lao động, tiền lương, BHXH

Trong xã hội chúng ta đang sống, việc luôn luôn trau dồi kiến thức pháp luật, hiểu biết các thông tin chính sách pháp luật về lao động, tiền lương và BHXH là rất quan trọng. Qua đó, giúp mỗi người bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của bản thân và gia đình, bạn bè. Đồng thời có thể hỗ trợ cho những người yếu thế xung quanh chưa được tiếp cận kịp thời.

Việc hiểu biết các chính sách pháp luật về lao động, tiền lương và BHXH của Đảng và Nhà nước còn giúp tư tưởng mỗi người vững vàng, tránh bị kẻ xấu lợi dụng, kích động vi phạm pháp luật và trật tự an toàn xã hội.

Liên quan đến vấn đề trên, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ - TB & XH) cũng từng ban hành công điện gửi các địa phương về việc tổ chức tuyên truyền các chính sách về lao động, tiền lương, BHXH theo nghị quyết của Đảng.

Theo đó, Bộ LĐ - TB & XH cho biết, một số đối tượng xấu đã lợi dụng chủ trương cải cách chính sách pháp luật về lao động, tiền lương và BHXH để tuyên truyền không đúng sự thật, xuyên tạc nhằm kích động, lôi kéo công nhân lao động ngừng việc tập thể, tụ tập đông người bất hợp pháp.

Để tăng cường các biện pháp phòng ngừa, bảo đảm an ninh trật tự công cộng không làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, Bộ trưởng Bộ LĐ - TB & XH đề nghị chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố khẩn trương chỉ đạo các cơ quan chuyên môn của tỉnh phối hợp với các ban Đảng của tỉnh ủy, thành ủy tổ chức quán triệt, tuyên truyền sâu rộng về quan điểm mục tiêu, nội dung cải cách chính sách tiền lương và BHXH theo nghị quyết số 27-NQ/TW và Nghị quyết số 28-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 7 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Cần tổ chức trao đổi, tọa đàm với cán bộ lãnh đạo chủ chốt của địa phương nhằm thống nhất nhận thức đúng bản chất của chính sách; tổ chức đối thoại với công nhân lao động về các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong việc cải cách tiền lương và BHXH.

Phân công Sở LĐ - TB & XH, Ban quản lý khu công nghiệp và chế biến, BHXH địa phương phối hợp với các tổ chức đoàn thể quần chúng bám sát cơ sở, tổ chức tuyên truyền, giải thích chính sách của Đảng và Nhà nước về lao động, tiền lương và BHXH đến người lao động; chủ động nắm chắc tình hình đề xuất kịp thời các giải pháp để ngăn chặn, phòng ngừa ngừng việc tập thể xảy ra.

Chỉ đạo các doanh nghiệp phối hợp với công đoàn cơ sở tăng cường công tác tuyên truyền vận động người lao động tuân thủ các quy định của pháp luật về lao động, chấp hành tốt nội quy lao động của doanh nghiệp, không tự ý nghỉ việc, làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, việc làm và thu nhập của người lao động, đồng thời có biện pháp chủ động phòng ngừa đảm bảo an ninh trật tự, bảo vệ tài sản của doanh nghiệp.

Nâng cao nhận thức của các cấp công đoàn về đổi mới công tác pháp luật Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9/11/2022 về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong ...

Chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động Chiều ngày 19/5, Đại hội Công đoàn Bệnh viện Phụ sản Trung ương lần thứ 27, nhiệm kỳ 2023-2028 đã diễn ra thành công.

Để quyết sách của Quốc hội thực sự đồng hành, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp Sáng 22/5, Kỳ họp thứ Năm, Quốc hội khóa XV đã khai mạc trọng thể tại Phòng Diên Hồng, Nhà Quốc hội. Chủ tịch Quốc ...