"Nghiệp đoàn nghề cá (NĐNC) là điểm tựa cho ngư dân trên ngư trường, là chỗ dựa tin cậy, giúp họ đoàn kết lại thành một khối thống nhất trong mỗi chuyến ra khơi, cùng nhau chia sẻ ngư trường, hỗ trợ nhau khi hoạn nạn, giúp họ an tâm bám biển dài ngày để mưu sinh và khẳng định chủ quyền đất nước" - đồng chí Vũ Xuân Thủy, Chủ tịch Công đoàn Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam cho biết.

Phóng sự Nghiệp đoàn nghề cá Việt Nam

NĐNC là tổ chức liên kết giữa các cơ sở địa phương, đại diện cho lao động nghề cá trên cả nước; phối hợp với Hội nghề cá Việt Nam, cùng với Chính phủ, các Bộ, Ban, ngành Trung ương xây dựng và hoàn thiện về cơ chế, chính sách đặc thù với lao động nghề cá.

Trong những năm qua, ngành Khai thác thủy sản tuy đã có sự phát triển vượt bậc nhưng chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của biển. NĐNC phối hợp với LĐLĐ địa phương chỉ đạo, hướng dẫn các NĐNC cơ sở những nội dung hoạt động theo tính chất Ngành Thủy sản - ngành kinh tế được Đảng, Nhà nước xác định là mũi nhọn, có mục tiêu đưa nước ta trở thành một quốc gia mạnh về biển, làm giàu từ biển, bảo vệ nguồn tài nguyên, môi trường sinh thái biển, bảo vệ vững chắc chủ quyền Quốc gia trên biển, góp phần quan trọng vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Một ngư dân đang sơn sửa lại tàu để ra khơi.

Thực tế cho thấy, biến đổi khí hậu, thời tiết diễn biến phức tạp, thiên tai thường xuyên xảy ra đã ảnh hưởng lớn đến nghề khai thác thủy sản. Ngư dân ra khơi chủ yếu mang tính tự phát, riêng lẻ, thiếu sự gắn kết. Nhiều tàu đánh bắt mang tính hủy diệt, có nguy cơ đe dọa đến sự phát triển bền vững của môi trường biển. Ngoài ra, khi ra khơi đánh bắt thủy sản, ngư dân thường xuyên gặp sự cố hỏng tàu hoặc bị tàu nước ngoài tấn công, đâm chìm, làm hư hỏng.

Có trường hợp, ngư dân bị bắt để đòi tiền chuộc, thậm chí còn có một số ngư dân phải nằm lại với biển khơi, gây thiệt hại không nhỏ về tài sản và tính mạng. Trong khi đó, giá cả đánh bắt hải sản không ổn định, nhiều chủ tàu rơi vào tình cảnh nợ nần chồng chất.

NĐNC ra đời xuất phát từ yêu cầu khách quan đó. Thực hiện chỉ đạo của Tổng LĐLĐ Việt Nam, NĐNC Việt Nam ra đời với mục đích: tạo ngành nghề; đại diện, bảo vệ lợi ích của lao động nghề cá trong quá trình hành nghề trên biển khi có tranh chấp xảy ra.

Các NĐNC cơ sở tham gia tập huấn nâng cao năng lực hoạt động.

Từ khi ra đời, NĐNC phát triển ngày càng lớn mạnh. Từ 2 NĐNC cơ sở khi thành lập, đến nay đã thành lập 88 NĐNC cơ sở tại 16/28 tỉnh, thành phố có biển với hàng chục nghìn đoàn viên và hơn 5.000 tàu cá có công suất máy trên 90CV (mã lực) hoặc có chiều dài từ 15m trở lên.

NĐNC Việt Nam đã tham gia xây dựng Nghị định 67/2014/NĐ-CP về một số chính sách phát triển thủy sản và tham gia xây dựng các văn bản hướng dẫn. Đề xuất thực hiện các chế độ, chính sách về lao động nặng nhọc, độc hại, bệnh nghề nghiệp đối với ngư dân, đoàn viên NĐNC. Biên soạn sổ tay tuyên tuyền về tổ chức Công đoàn. Tích cực tìm kiếm nguồn tài chính để hỗ trợ mua bảo hiểm, thăm hỏi, tặng quà ngư dân và đoàn viên NĐNC khi bị tàu nước ngoài tấn công, thu ngư lưới cụ, đâm hỏng tàu thuyền hoặc bị ốm đau, gia đình có hoàn cảnh khó khăn.

NĐNC Việt Nam phối hợp với cơ quan, tổ chức trong và ngoài nước ra 26 tuyên bố phản đối Trung Quốc xâm phạm lãnh hải và tấn công ngư dân Việt Nam. Việc làm đó đã được cả xã hội đồng tình ủng hộ.

NĐNC đã kí kết với Công ty TNHH MTV Dịch vụ khai thác Hải sản Biển Đông thực hiện chương trình hỗ trợ cho đoàn viên công đoàn. Từ năm 2016 đến nay, Công ty này đã phối hợp, tham gia thực hiện nhiệm vụ công ích phục vụ ngư dân: cung ứng 1.56.321 lít dầu; 9.689m3 nước ngọt; 128.665 tấn lương thực, thực phẩm; 252.976 cây đá; sửa chữa tàu thuyền miễn phí tiền công 133 tàu cho ngư dân; cứu hộ 6 tàu thuyền bị nạn và nhiều hoạt động khác, ...

Hoạt động tàu cá Việt Nam trên biển.

Nhiệm kỳ 2015 - 2020 (kéo dài đến năm 2022), NĐNC Việt Nam đã tham mưu để Tổng LĐLĐ Việt Nam ban hành Quy chế hoạt động NĐNC Việt Nam và phối hợp với các LĐLĐ địa phương xây dựng Quy chế hoạt động NĐNC cơ sở. Tổ chức tuyên truyền Luật Biển Việt Nam 2012, phổ biến những kiến thức về tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, về thông tin và dự báo thời tiết; an toàn giao thông trên biển.

Đồng thời, tuyên truyền để ngư dân không buôn bán hàng cấm; đánh bắt có tính hủy diệt nguồn lợi thủy, hải sản, phá hoại môi trường sinh thái biển; đấu tranh các luận điệu sai trái của các thế lực thù địch, xuyên tạc quan điểm của Đảng, Nhà nước trong việc giải quyết các vấn đề liên quan đến chủ quyền biển đảo.

Đồng chí Vũ Xuân Thủy - Chủ tịch Công đoàn Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam.

Tuyên truyền nâng cao trách nhiệm, tình cảm của mọi tầng lớp nhân dân đối với cán bộ, chiến sĩ, người lao động đang ngày đêm làm nhiệm vụ phát triển kinh tế và bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Dưới sự chỉ đạo của Công đoàn Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam, tuy còn rất nhiều khó khăn nhưng sự ra đời của NĐNC Việt Nam đã khẳng định được 4 vấn đề:

Một là: Hoạt động của NĐNC góp phần nâng cao nhận thức của ngư dân về chấp hành các chủ trương, chính sách pháp luật của Nhà nước, các quy định về khai thác và bảo vệ nguồn lợi hải sản, trách nhiệm, ứng xử khi tham gia bảo vệ chủ quyền, an ninh lãnh hải quốc gia.

Hai là: NĐNC là điểm tựa tinh thần cho ngư dân trên ngư trường, chỗ dựa tin cậy cho ngư dân, giúp họ đoàn kết lại thành một khối thống nhất trong mỗi chuyến ra khơi, cùng nhau chia sẻ ngư trường, hỗ trợ nhau khi hoạn nạn, an tâm bám biển dài ngày để mưu sinh và khẳng định chủ quyền đất nước.

Ba là: NĐNC Việt Nam và NĐNC cơ sở luôn được cấp ủy Đảng, chính quyền, các Bộ, Ban, ngành, Tổng LĐLĐ Việt Nam, các tổ chức xã hội quan tâm, đồng hành để tổ chức các hoạt động hỗ trợ ngư dân kịp thời.

Nhìn chung lại, tuy mới ra đời nhưng NĐNC có tốc độ phát triển nhanh và đang tiếp tục hoàn thiện mô hình hoạt động. Điều này khẳng định sự ra đời của NĐNC Việt Nam là yêu cầu khách quan, hợp quy luật và là nhu cầu bức thiết của ngư dân.

Thuyền viên gặp nạn được lực lượng chức năng sơ cấp cứu kịp thời.

Với mục tiêu phấn đấu đưa nước ta trở thành quốc gia mạnh về biển, làm giàu từ biển và thực hiện Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050, nhiệm kỳ 2022 - 2027, Ban Chấp hành NĐNC Việt Nam phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động; tập trung củng cố tổ chức, tổng kết làm rõ mô hình tổ chức hoạt động của NĐNC, có đặc thù quan hệ lao động hoạt động trên biển.

Đồng chí Vũ Xuân Thủy (phía trái), Chủ tịch Công đoàn Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam trao hỗ trợ cho đoàn viên gặp nạn - trên biển thông qua NĐNC cơ sở.

Ban Chấp hành NĐNC Việt Nam phải đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, sâu sát cơ sở; quan tâm đến nguyện vọng chính đáng của đoàn viên, người lao động; đồng hành và hỗ trợ ngư dân an tâm bám biển.

Đồng thời, chủ động tham mưu với Đảng, Nhà nước, Tổng LĐLĐ Việt Nam và các cơ quan chức năng để tham gia xây dựng cơ, chế chính sách nhằm hỗ trợ nhiều nhất cho ngư dân. Tích cực tham gia phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ vững chắc chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc.